مهمترین تکیه گاه شاه در حفظ قدرت، ارتش بود. چرا که بسیاری از دوستان و مشاوران فکری شاه او را تنها گذاشته و یا شاه خود آنها را به طرق مختلف و در راستای سیاست نمایشی آشتی ملی، زندانی کرده بود. با این حال ارتش نیز چندان قابل اعتماد نبود. هارنی در این باره مینویسد
ماه محرم یکی از ماههای مهم برای آغاز اعتراضات سیاسی مردم و انقلابیون بود؛ زیرا فرصت عزاداریهای دستهجمعی امکان اعتراضات گروهی و طرح شعارهای سیاسی را بیش از پیش فراهم میساخت. نمونه این شرایط را میتوان در محرم سال 57 مشاهده نمود.
با ورود امام به کشور، میلیونها نفر از مردم از سراسر کشور به استقبال او رفتند. سیل جمعیت به اندازهای بود که برخی صحبت از احتمال درگیریها با خشونت بالا میدادند. اما برخلاف تصورات پیش آمده سیل عظیم جمعیت نه تنها هیچگونه درگیری به وجود نیاورد؛ بلکه جمعیت به صورت منظم از امام استقبال نمودند.
دانشآموزان یکی از گروههای سیاسی مهم در مبارزات حکومت پهلوی هستند که معمولا نقش آنها در انقلاب اسلامی نادیده گرفته میشود. اما واقعیت آن است که این گروه علیرغم برخی از محدودیتهای سنی و فکری، جز گروههای فعال در مبارزات سیاسی بودند. دانشآموزان با تاسی از گروههای مختلف همچون گروههای مذهبی به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، عامل بسیاری از تحرکات سیاسی ...
خروج محمدرضا پهلوی از کشور نه تنها باعث شادی مردم داخل کشور شد که بسیاری از ایرانیان خارج از کشور را نیز به واکنش برانگیخت. در سند دیگر امروز میبینیم که دانشجویان ایرانی مقیم هند به همین منظور دست به تظاهرات زدهاند.
تا پیش از آغاز نهضت امام خمینی که عملا از اوایل دهه 1340 کلید خورد، مبارزات سیاسی مخالفان عمدتا با درون حاکمیت و سیاستهای آن معطوف بود. اما با آغاز مبارزات امام، این مبارزات از مخالفت با سیاستها به مخالفت با حکومت تغییر کرد و همین موضوع نقطه اصلی تفاوت مبارزات امام با دیگر مبارزان بود.
حمایت از امام خمینی (ره) در سال 1357 در همهی شهرهای کشور به اوج خود رسیده بود، به طوری که رژیم پهلوی در برابر این خیزش عمومی کاملاً مستأصل شده و از هرگونه تصمیم درستی عاجز گردیده بود.
حادثه 29 بهمن تبریز که در چهلمین روز شهدای قیام خونین شهر قم به وقوع پیوست، از روزهای ماندگار انقلاب اسلامی ایران به شمار می رود. دو روز پس از انتشار مقاله «ایران و ارتجاع سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات که در آن به امام خمینی توهین شده بود، در 19 دی 1356، مردم و طلبه های علوم دینی در قم دست به تظاهرات زدند.
با توجه به تشدید بحران سیاسی حکومت پهلوی، آمریکا بتدریج اقدام به خروج شهروندان خود از ایران نمود. این اقدام حکایت از آن داشت که اولاً این کشور به عمق بحران سیاسی پی برده است و ثانیاً آمریکا متوجه تنفر مردم ایران نسبت به خود شده بود.
زنان به عنوان نیمی از جمعیت انسانی ایران، همواره نیروی مهمی در بسیاری از کنشهای اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر بودهاند. این نقش در انقلاب اسلامی از نمود ویژهای برخوردار بوده و باعث شد تا حضور زنان در کنار سایر افراد و طبقات مختلف اجتماعی و سیاسی، محور مردمی بودن انقلاب را تکمیل کند.
امام بعد از ورود خود به ایران در 12 بهمن 1357، موضع کلی خود در رابطه با شاه و آمریکا را به وضوح نشان داد. صحبتهای امام در آن روز حکایت از عدم تمایل ایشان به ارتباط با آمریکا و نیز حذف کامل حکومت پهلوی داشت.
موضوع ایدئولوژی و ارتباط آن با انقلابها یکی از مباحث مهم در نظریههای تحلیلگران انقلاب اسلامی است. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی میشود که برخی از تحلیلگران با نادیده انگاشتن و یا انکار نقش ایدئولوژی در انقلابها، به سایر مؤلفههای دخیل در انقلاب تأکید میکنند. این در حالیست که در بسیاری از انقلابها از جمله در انقلاب اسلامی ایران شاهد تأثیر بسزای ...
استفاده بهینه و هوشمندانه انقلابیون ایران از وسایل ارتباطی آن دوران یکی از مواردی بود که به گسترش افکار و آرمانهای امام راحل (ره) و وقوع انقلاب اسلامی ایران کمک فراوانی کرد.
آیتالله شهید سید محمدباقر صدر در 19 فروردین 1359 مصادف با 22 جمادی الاول 1400 به شهادت رسید. آن عالم برجسته، از مراجع انقلابی نجف بود که از همان ابتدا، در سلک پیروان امام خمینی قرار گرفت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی از مدافعان نظام تازه تاسیس شد. همچنین این شهید گرانقدر در صدور انقلاب به عراق و بیداری مردم این کشور نقش بسزایی داشت.
یکی از ویژگیهای خاص امام که بعدها در رهبری ایشان هم مؤثر افتاد، موضوع قاطعیت ایشان در برخورد با مردم و مسائل پیش آمده بود. برخی منتقد این قاطعیت بودند، اما همین ویژگی اخلاقی باعث شده بود که ایشان بسیاری از مسائل را به دور از تعارفات معمول پیش برند و افراد زیادی نیز به محفل حامیان ایشان ملحق شوند.
از رهبری به عنوان مهمترین رکن انقلاب یاد میشود. رهبر نقش مهمی در سازماندهی و بسیج مخالفان دارد و نوع مدیریت او عامل مؤثری در شکست و یا پیروزی انقلاب است. البته نقش رهبران انقلاب با توجه به نوع انقلابها و طیف تأثیرگذاری آن متفاوت است. بدین معنا که در برخی از انقلابها نقش رهبران بسیار پررنگ و تعیینکننده است و در برخی از انقلابها کمررنگتر.
در سال 57 و در حالی که حکومت پهلوی و حامیان خارجی آن تمام تلاش خود را برای حفظ شاه به کار میبردند؛ امام تشکیل شورای انقلاب را اعلام نمود. تشکیل این نهاد انقلابی در شرایطی اعلام شد که هنوز پیروزی انقلاب اسلامی به طور کامل محقق نشده بود. با این حال شورای انقلاب با هدف اصلی انتقال قدرت تشکیل شد و اعضای آن نیز مشخص گردیدند. این نهاد تا دو سال بعد از انقلاب ...
یکی ازویژگیهای منحصربه فرد رهبری امام، پیوستن افراد و گروههای مختلف از جناحهای سیاسی متفاوت است. علیرغم آنکه ایدئولوژی غالب و مبارزاتی امام اسلام بود؛ اما حامیان او تنها به افراد و گروههای مذهبی محدود نبود، بلکه بسیاری از کسانی هم که مشی سیاسی خود را عواملی خارج از اسلام انتخاب نموده بودند نیز به امام پیوستند. در میان این گروهها روشنفکران جایگاه ...
گزارش محرمانه رسانه های همگانی از قبیل خبرگزاریها ، مطبوعات و رادیوها درباره وقایع ایران در آستانه انقلاب اسلامی راجع به اعتصابها ، خروج اتباع بیگانه از ایران ، مخالفت بازاریان با شاه ، عدم موفقیت دولت نظامی ازهاری در برقراری نظم و قانون در کشور ، تظاهرات دانشجویان ایرانی در نیویورک و مانیل ، اقدام امریکا به فروش اسلحه به ایران به مبلغ میلیاردها دلار ...